Bitwa o bitwę pod Grochowiskami

Nie będzie w tym roku barwnej rekonstrukcji bitwy pod Grochowiskami. Bitewne odgłosy stłumili mieszkańcy wsi, żądający odszkodowań za zniszczone pola, łąki, plantacje porzeczek oraz lasy.

Widowiska organizowane były z wielkim rozmachem, ale organizacji rekonstrukcji sprzeciwili się mieszkańcy Grochowisk, którzy nie chcą aby ich pola niszczyły kawaleria, piechota, artyleria i tysiące widzów. (I. Imosa)

- Do ratusza wpłynęło pismo z roszczeniem w wysokości 500 złotych. Złożyła je jedna z mieszkanek wsi Grochowiska, ale takich roszczeń może być więcej, ponieważ z naszego rozeznania wynika, że tereny na których odbywała się rekonstrukcja bitwy należą do około 20 właścicieli. Będziemy dążyli do ugody w tej sprawie. Działki są tam wprawdzie niewielkie, ale prawo ich własności jest święte i należy je uszanować. W tej sytuacji nie pozostaje nam nic innego, jak zmienić formułę oprawy tych obchodów i zrezygnować z rekonstrukcji wydarzeń na polu bitwy. Gmina jest właścicielem jedynie niewielkiego placu u stóp mogiły powstańczej, a nadleśnictwo Pińczów terenu, na którym stoi obelisk i wiata dla turystów.

Nie oznacza to, że kolejna rocznica pójdzie w zapomnienie. W najbliższym czasie spotkam się w władzami Buska i wspólnie opracujemy program uroczystości w nieco zmienionej, skromniejszej formie - mówi burmistrz Pińczowa Włodzimierz Badurak.

Grochowiska leżą tuż przy granicy obu gmin. Po drugiej stronie, na polach w okolicy wsi Kameduły znajduje się pomnik - mogiła powstańcza ofiar potyczki jaką z wojskami carskimi stoczyli tu powstańcy styczniowi. Wielki krzyż na wysokim cokole upamiętnia miejsce śmierci 27 poległych powstańców.

W ostatnich latach widowiska organizowane były z wielkim rozmachem. Uczestniczyły w nich szwadrony kawalerii powstańczej, baterie artylerii, piechota korpusu generała Mariana Langiewicza i oddział elitarnych żuawów śmierci pod dowództwem pułkownika Francoise'a Rocherbrunea. Widowisko poprzedzały uroczystości przy mogile powstańczej z modlitwami, apelem poległych i gawędami historyków. Docierały tu piesze rajdy harcerskie z powiatów pinczowskiego i buskiego, płonęły ogniska i wszystkich częstowano wojskową grochówka i gorącymi kiełbaskami.

Tradycja spotkań w Grochowiskach ma wieloletnią tradycję a inicjatorem budowy krzyża powstańczego i upamiętnienia tego miejsca był Wacław Żelichowski, zamieszkały w Grochowiskach patriota, żołnierz Września 1939, badacz historii i wielki miłośnik Ponidzia. Tradycją były również spotkania z programem artystycznym przygotowywanym przez uczniów ze szkoły w Kamedułach, do której uczęszczają uczniowie z okolicznych wiosek w tym także z Grochowisk. Obok szkoły jest boisko, ale zbyt małe aby w miarę wiernie odtworzyć to, co działo się tu 18 marca 1863 roku. Jaką oprawą będą miały zaplanowane na połowę marca tegoroczne obchody - na razie nie wiadomo.

/MIO/ 

 źródło: